سکسیونر تجهیزی با عملکرد مكانيكي، جهت جدا كردن بخش یا سکشنی از شبكه فشار متوسط از دیگر بخش ها می باشد. سكسيونرها معمولاً برای قطع مدارهای بدون جریان (بدون بار) طراحی و بکار برده می شوند لیکن در نوع قابل قطع زير بار، قادر به قطع مدارهایی است که جریان مدار از حداکثر جریان قابل قطع سکسیونر کمتر باشد.
سكسيونر گازی قابل قطع زیر بار هوایی تجهیزی است با توانایی قطع و وصل مدارهای دارای بار، که عملیات مانور بر روی شبکه را مهیا می سازد. کنتاکت های قطع و وصل در محيط عايقي گاز SF6 قرار داشته که جرقه در آن فروکش می کند.
بخش هاي مختلف سكسيونر با عايق گاز SF6
سكسيونر قابل قطع زير بار گازي معمولاً به صورت يك پک سوئيچ سه پل، در داخل تانكي از جنس فولاد ضد زنگ پر از گاز SF6، توليد مي شود. اين سكسيونرها داراي فنري هستند كه سرعت مناسب جهت قطع و وصل كنتاكت ها را ايجاد مي نمايد. اين سكسيونرها بايد توانايي قطع و وصل جريان بار نامي و وصل جريان اتصال كوتاه نامي (براي تعداد محدود كه در بروشور سازنده عنوان شده است) را داشته باشند. شکل واقعي و شماتيك يك سكسيونر قابل قطع زير بار گازي با معرفي بخش هاي مختلف آن در شكل ذیل نشان داده شده است.
شماتيك سكسيونر قابل قطع زير بار هوايي از نوع گازي
1- اهرم باز و بست سكسيونر: مانور دستي سكسيونر و يا زمين كردن آن (در سكسيونرهاي داراي كليد زمين) با تغيير موقعيت اين اهرم توسط چوب پرچ يا اهرم نصب شده بر روي پايه امكان پذير است. لازم به ذكر است براي سكسيونرهاي داراي كليد زمين استفاده از اهرم نصب بر روي پايه مجاز نمي باشد و براي مانور اين نوع سكسيونرها بايد فقط از چوب پرچ يا مكانيزم عملكرد موتوري استفاده شود.
2- سوئيچ افت فشار: سيستم سوئيچ افت فشار بر پايه اختلاف فشار مابين گاز داخل تانك سكسيونر و هواي محيط عمل مي كند.
3- پيچ اتصال به زمين: بدنه سكسيونر قابل قطع زير بار بايد زمين شود. اين نقطه از بدنه سكسيونر توسط سيم اتصال زمين به چاه زمين از پيش آماده شده متصل مي شود.
4- نشان دهنده فشار گاز: نشانگري بر روي تانك سكسيونرقابل قطع زير بار گازي قابل نصب است كه در صورت كاهش فشار گاز درون محفظه قطع سكسيونر، فشار گاز درون آن را نشان مي دهد. اين نشانگر بايد به صورتي باشد كه از پاي پايه (یا توسط دوربين چشمي) قابل رويت باشد.
5- نشان دهنده وضعيت سكسيونر: وضعيت باز، بسته يا زمين بودن سكسيونر را نشان مي دهد. اين نشانگر نيز بايد از پاي تير قابل ديدن باشد.
6- شمارنده: در بعضي از انواع سكسيونر شمارنده اي وجود دارد كه تعداد عملكردهاي سكسيونر را مشخص مي نمايد. اين شمارنده بخشي از مدار كمكي سكسيونر است كه با توجه به تعداد دفعات عملكرد سكسيونر، بازرسي دوره اي آن براساس دستورالعمل سازنده انجام مي شود.
7- سوكت كنترل: براي اتصال بخش كنترلي سكسيونر به تابلوي فرمان، اين سوكت بر روي بدنه سكسيونر تعبيه شده است. بخش الكترونيكي سكسيونر شامل مكانيزم عملكرد موتوري، بخش مانيتورينگ جريان و ولتاژ، سيگنال هاي فرمان و … مي باشد.
8- دريچه تخليه فشار گاز: معمولاً اكثر سكسيونرهاي قابل قطع زير بار گازي، داراي دريچه تخليه گاز در اثر افزايش فشارگاز داخل تانك مي باشند. اگر فشار درون محفظه به دليل شرايط غير طبيعي افزايش ناگهاني پيدا كند (از مقدار مجاز تحمل سكسيونر فراتر رود) دريچه تخليه فشار عمل كرده و گاز مازاد را تخليه مي كند.
9- بوشينگ هاي سكسيونر به همراه کاورهای پلاستیک: براي جلوگيري از ايجاد جرقه بين ولتاژ خط عبوري و بدنه سكسيونر بكار مي روند. بوشينگ هاي سكسيونر به صورت سیلیکونی بوده و مجهز به کاور پلاستیکی میباشد.
10- محل اتصال كابل، سيم يا جمپر: كابل ها يا هادي هاي خطوط توسط كابلشو ها يا كلمپ هاي مخصوص به بوشینگ سكسيونر متصل مي شوند.
11- پلاك مشخصات: بر روي پلاك مشخصات سكسيونر عموماً مشخصات آن به شرح مندرج در ذيل درج مي شود:
نام كارخانه سازنده، شماره سريال سكسيونر، ولتاژ نامي برحسب كيلو ولت، ولتاژ استقامت در مقابل ضربه صاعقه برحسب كيلو ولت، فركانس نامي برحسب هرتز، جريان نامي برحسب آمپر، جريان اتصال كوتاه برحسب كيلوآمپر، زمان استقامت در مقابل عبور جريان اتصال كوتاه برحسب ثانيه، ولتاژ تجهيزات و دستگاه هاي كمكي و جانبي برحسب ولت، مقدار نيروهاي مكانيكي قابل تحمل، تعداد عملكرد مكانيكي و كلاس آن، كلاس استقامت الكتريكي براي سكسيونرهاي زمين، وزن سكسيونر و سال ساخت.
12- محل شارژ گاز: در صورت كاهش فشار گاز سكسيونر گازي، سكسيونر بايد مجدداً شارژ شود. براي شارژ گاز درون سكسيونر از اين دريچه استفاده مي شود. لازم به ذكر است تزريق گاز مطابق با دستورالعمل سازنده و با رعايت كليه موارد ايمني بايد انجام شود.
در شكل ذیل شماتيك يك سكسيونر قابل قطع زير بار گازي هوايي با مكانيزم قطع موتوري و همچنين نحوه نصب سكسيونر و تابلوي فرمان آن روي پايه نشان داده شده است.
شماتيك يك نمونه سكسيونر قابل قطع زير بار از نوع گازي با مكانيزم عملكرد موتوري به همراه تابلوي فرمان آن
مراحل نصب سكسيونر
- قبل از انتقال سكسيونر به بالاي پايه توجه به اين نكته حايز اهميت است كه سمت ورودی شبكه بايد به ترمينال ABC سكسيونر و سمت خروجی به ترمینال RST سكسيونر كه كليد زمين كننده هم در آن سمت وجود دارد، متصل گردند.
- توسط بالابر و با استفاده از محل هاي تعبيه شده جهت اتصال بكسل، سكسيونر به بالاي پايه انتقال داده شود.
- محل نصب سكسيونر بايد به نحوي باشد كه نشانگر وضعيت سكسيونر و اهرم قطع و وصل از پايين پايه به راحتي قابل رويت و عمل باشد.
- کلید می بایست فاصله مناسبی تا پایه داشته باشد. همچنین در صورتیکه مخزن انفجار کلید سمت پایه نصب شود، این مخزن باید حداقل 5 سانتی متر از بدنه پایه بتونی فاصله داشته باشد.
نصب برقگیر
در مورد سكسيونرهاي گازي اكيداً توصيه مي شود كه در دو طرف آنها برقگير نصب شود، زيرا اضافه ولتاژ ناشي از كليدزني بسيار شديد بوده و ممكن است به سكسيونر آسيب برساند. همچنین استفاده از کاور برقگیر بر روی برقگیرها الزامی است.
نصب ترانس ولتاژ (PT)
می بایست PT توسط استراکچر مخصوص خود نصب گردد. اگر سکسیونر در مسیر فیدر بسته شده باشد، PT باید در سمت منبع تغذیه بسته شود و در صورتیکه کلید در نقطه مانور باشد جهت نصب PT مهم نمی باشد.
نصب تابلو فرمان سکسیونر
تابلوي فرمان سكسيونر بايد در پاي تير و در ارتفاع 250-170 سانتی متری از سطح زمين نصب شود.
احداث سیستم زمین (ارت)
