تأسیسات ساختمانی چیست ؟ و آشنایی با انواع آن
یکی از بخش های مهم هر ساختمانی، تأسیسات ساختمانی آن است. تأسیسات ساختمانی باید به صورت اصولی توسط کارشناسان و مهندسان محاسبه و اجرا شود تا عملکرد و طول عمر خوبی داشته باشد. در واقع تاسیسات در ساختمان به استفاده بهینه از کلیه امکانات شرکت های تاسیساتی توسط مهندسین مکانیک، برق، عمران و معماری برای احداث سیستم های سرمایشی، گرمایشی، تهویه مطبوع، گاز، آب، برق، تخلیه فاضلاب و.. است. برای آشنایی بیشتر با اهمیت تأسیسات ساختمانی و انواع آن با شرکت بهین مصرف همراه باشید. هم چنین شما را با مزایای تأسیسات ساختمانی و نکات مهم هنگام پیاده سازی آن آشنا خواهیم کرد.
نکات مهم هنگام طراحی تأسیسات ساختمان
تأسیسات ساختمان شامل تأسیسات مکانیکی و الکتریکی می شود؛ و طراحی اصولی آن اهمیت زیادی دارد. برخی دیگر نیز تأسیسات ساختمان را به : تأسیسات مکانیکی، الکتریکی و تهویه مطبوع تقسیم می کنند. اگر طراحی و اجرای تأسیسات ساختمانی به صورت اصولی نباشد جان و مال ساکنین ساختمان را تهدید می کند. علاوه بر این با اجرای اصولی آن پس ازصرف زمان و هزینه مطلوب هنگام ساخت و بازسازی ساختمان دیگر نیازی به بازسازی زودهنگام و پرداخت هزینه دوباره نیست. هنگام طراحی تأسیسات مکانیکی ساختمان باید حتما به نکات زیر توجه کنید:
- شرایط معماری ساختمان
- شرایط اقلیمی محل احداث ساختمان
- فیزیک و نحوه ساخت ساختمان
هوشمند سازی سیستم های مختلف تأسیسات ساختمانی مانند: سیستم گرمایشی، سیستم سرمایشی، سیستم روشنایی، سیستم بهداشتی بازده انرژی را افزایش می دهد و از هدر رفتن انرژی جلوگیری می کند. در ادامه شما را با انواع تاسیسات ساختمان شامل: تأسیسات مکانیکی، گازرسانی، حرارتی، بهداشتی، الکتریکی آشنا می کنیم.
تأسیسات مکانیکی ساختمان
تأسیسات مکانیکی مهم ترین بخش تأسیسات ساختمان است که ساکنین با آن زیاد سروکار دارند. تاسیسات مکانیکی را می توان قلب ساختمان دانست که اختلال در آن عواقب جدی به همراه دارد و آرامش و آسایش ساکنین را مختل می کند. تأسیسات مکانیکی ساختمان شامل موارد زیر است:
- تاسیسات حرارتی (سرمایشی و گرمایشی)
- تاسیسات بهداشتی (آب وفاضلاب)
- تاسیسات گازرسانی
- تاسیسات استخر (استخر، جکوزی و سونا)
- تاسیسات آتش نشانی (اعلام حریق، اطفاءحریق)
- تاسیسات و تهویه مطبوع در بیمارستان ( تاسیسات گازهای طبی)
- تاسیسات سیستم های بخار
- طراحی و اجرا در تاسیسات پله برقی و آسانسور
- طراحی و اجرا در تاسیسات آبنما و فواره
تاسیسات گازرسانی ساختمان
سیستم گازرسانی ساختمان، زیر مجموعه تاسیسات مکانیکی ساختمان است. قوانین و مقرارت این نوع تاسیسات را باید شرکت گاز و سازمان نظام مهندسی تعیین کند. یک ساختمان استاندارد باید مسیر لوله کشی و انشعابات گاز اش را بر اساس قوانین سازمان نظام مهندسی و شرکت گاز تعیین کند. از اجزای تاسیسات گازرسانی می توان به: علمک؛ رگولاتور؛ کنتور گاز؛ بست؛ شلنگ؛ شیر مصرف گاز؛ برچسب انرژی و شیر ترموستات اشاره کرد.
تاسیسات حرارتی ساختمان
کاربرد تاسیسات حرارتی ساختمان مطلوب نگه داشتن دمای خانه است. هنگام طراحی سیستم حرارتی باید به: آب و هوای منطقه، معماری، نوع ساختمان و تعداد واحدها توجه کرد. در سیستم‌های حرارتی گرما از شیء گرم به شیء سرد در حرکت است
و دستگاه های تولید کننده گرما با انتقال گرما به هوا ، فضای خانه را گرم می کنند. در این سیستم خنک کردن ساختمان توسط
دستگاه های تولید کننده سرما انجام می شود. سیستم های کنترل هوا شامل اجزای زیر است:
- منبع هوای گرم و سرد
- ابزار توزیع هوای گرم و سرد
- کنترل جهت تنظیم ترموستات در سیستم های گرمایشی و سرمایشی
انواع انتقال گرما در تاسیسات حراراتی
در ادامه قصد داریم انواع روش های انتقال گرما را در سیستم های حرارتی برای شما شرح دهیم.
تابش: در روش تابش، انرژی گرمایی از جسمی که دمای بالا دارد ساطع می شود و از طریق فضای واسطه جذب جسم سرد
می شود. گرمای تابشی تحت تاثیر حرکت هوا یا دما نیست.
همرفت: در این روش گرما نتیجه حرکت چرخشی بخش های گرم شده یک مایع یا گاز است.
رسانایی: با این روش گرما مستقیما از ذرات گرم تر به ذرات سردتر با یک واسطه یا دو عنصر که مستقیم با هم در ارتباط اند منتقل می شود.
تبخیر: در این فرایند رطوبت به بخار تبدیل می شود.
انواع سیستم های تهویه در تأسیسات حرارتی
سیستم های تهویه مختلفی در تاسیسات حرارتی وجود دارد. برای هر ساختمان بودن منبع هوای تازه مهم و ضروری است تا اکسیژن لازم را تأمین کند و دی اکسید کربن را از محیط خارج کند. در ساختمان، پنجره ها، سیستم های تهویه و توزیع هوا وظیفه تهویه هوای ساختمان را بر عهده دارند. در ادامه انواع سیستم های تهویه را برای شما شرح می‌دهیم.
تهویه طبیعی: در این سیستم تهویه، اختلاف چگالی هوای داخل و بیرون ساختمان ، هوای بیرون را از طریق پنجره ها، درها، نورگیر و هواکش به داخل ساختمان هدایت می کند. هوای داخل نیز به خارج ساختمان هدایت می شود.
تهویه مکانیکی: تهویه مکانیکی به وسیله تأسیسات فن ها صورت می گیرد. فن ها را می توان مستقیما در پنجره ها، دیوار ها،
کانال های ورود و خروج هوا نصب کرد.
تهویه ترکیبی: در این روش از تهویه طبیعی همراه با تهویه مکانیکی استفاده می شود.
تهویه ترکیبی: در تهویه ترکیبی، از تهویه طبیعی همراه با تهویه مکانیکی یعنی فن‌ها جهت تامین میزان هوای مورد نیاز استفاده می‌شود.
تاسیسات بهداشتی ساختمان (آب و فاضلاب)
تأسیسات بهداشتی در واقع همان سیستم آب و فاضلاب ساختمان است؛ هم چنین از مهم ترین بخش های تاسیسات مکانیکی است. در تاسیسات بهداشتی دو سیستم وجود دارد که به صورت موازی و هماهنگ عمل می کنند. در این تاسیسات، یک شبکه آب آشامیدنی را تأمین می کند و شبکه دیگر، ضایعات در لوله ها یا فاضلاب را خارج می کند. آب مصرفی پس از تأمین به وسیله منبع اصلی، از طریق لوله ها به سایر نقاط ساختمان منتقل می شود. برای انتقال آب به نقاط مختلف باید به نیروی جاذبه غلبه کرد. سیستم فرعی تاسیسات بهداشتی ، دیگ بخار یا گرم کن است که هدف آن تامین اب گرم مورد نیاز تجهیزات ساختمان است. در سیستم فاضلاب معمولا از لوله های بزرگ استفاده می کنند زیرا غلبه به نیروی جاذبه و جابه جایی به وسیله آن بهتر انجام می شود. لوله کشی در تاسیسات بهداشتی ساختمان اهمیت زیادی دارد و باید قوی و با دوام باشد. جنس لوله های فاضلاب معمولا از : آهن، فولاد، مس و سیمان آزبست است و لوله ها از فولاد، مس، برنج، پلاستیک و سایر مواد غیر رسمی ساخته می شود.
تاسیسات الکتریکی ساختمان
در ساختمان ، سیستم روشنایی، اطفاء حریق، آنتن مرکزی و … از اجزای تاسیسات الکتریکی است. وظیفه تاسیسات الکتریکی، تامین برق لازم برای روشنایی، گرما، تجهیزات و لوازم برقی ساختمان است. در این نوع از تاسیسات باید حتما به نکات ایمنی توجه زیادی کرد و سیستم آن را باید مهندس برق طراحی کند. تاسیسات الکتریکی ساختمان شامل موارد زیر می شود:
- نوع چراغ‌ها و روشنایی مناسب برای فضاهای مختلف
- نحوه کنترل روشنایی به روش‌های سنتی و یا هوشمند
- برآورد میزان برق عادی و اضطراری مورد نیاز پروژه و چگونگی تامین و توزیع آن
- بررسی و اجرای سیستم‌های صوتی، تلفن، شبکه، آنتن مرکزی و …
- نصب و اجرای سیستم‌های امنیتی دوربین مدار بسته، دزدگیر، اعلام حریق و …
- اجرای سیستم‌های ایمنی همانند برق گیر و اتصال به زمین
سیستم روشنایی
برای راهروها، راه های خروجی، پله ها، آسانسور و مسیرهای ورود و خروج شدت روشنایی طبق مقررات باید حداقل 10 لوکس باشد. برای چراغ های استخر و سونا باید از یک تراس 12 ولت و یک صفحه بریر در ترانس کاهنده استفاده کرد تا از خطر برق گرفتگی جلوگیری شود.
سیستم های اطفاء حریق
در این سیستم، سنسورهای الکتریکی و ابزارهای اعلام حریق به سیستمی وصل هستند تا آب را به محل حریق منتقل کنند. سیستم اطفاء حریق دارای آب پاش های خودکار با دهانه بزرگ است. بخش زیادی از این سیستم در داخل ساختمان کار گذاشته می شود. سیستم اعلام حریق معمولا هر دو نوع هشدار صوتی و هشدار از طریق چراغ چشمک زن را دارد. پانل های زنگ خطر معمولا در قسمت های ورودی ساختمان و نقاط خاص نصب می شوند تا ماموران آتش نشانی سریع تر محل حریق را شناسایی کنند. بسیاری از ساختمان ها نوعی سیستم ارتباطی نیز دارند که هنگام خطر به ساکنین ساختمان هشدار می دهد.
مزایای تاسیسات ساختمان چیست؟
تأسیسات ساختمانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم روی رفاه و آسایش ساکنین ساختمان تأثیرگذار است. چنان نصب آن به صورت اصولی و درست انجام شود مزایای زیر را به همراه دارد:
- افزایش میزان بازده انرژی
- کم کردن میزان هدر رفت انرژی
- بالا بردن طول عمر مفید ساختمان
- عدم نیازبه بازسازی زود هنگام ساختمان
- افزایش ایمنی ساختمان
جمع بندی: تاسیسات ساختمان از بخش های مهم و کلیدی ساختمان است که نقش مهمی در رفاه و آسایش ساکنین ساختمان دارد. طراحی و اجرای آن باید به وسیله مهندسین خبره و با تجربه انجام شود تا نیاز به بازسازی پیدا نکند. از انواع تأسیسات ساختمانی می توان به دو دسته: تاسیسات الکتریکی و مکانیکی اشاره کرد. هر ساختمانی با توجه به نوع کاربری خود به تمام یا تعدای از تأسیسات نام برده شده نیاز دارد. با شرکت بهین مصرف می توانید تأسیسات الکتریکی ساختمان خود را به بهترین شکل ممکن پیاده سازی کنید؛ تا در مصرف برق ساکنین ساختمان صرفه جویی شود و ساکنین در رفاه کامل باشند.